تحلیل ساختار مکانی کاربری‌ها و روابط متقابل آن‌ها بر فرآیندهای بوم‌شناختی دمای سطح زمین، مطالعه موردی: استان گلستان

در توسعه پایدار ابعاد کالبدی مناطق انسان­ساخت اهمیت زیادی دارد. این مقاله، به منظور کمّی کردن الگوی رشد مناطق انسان­ ساخت، ارتباط نواحی ساخته شده شهرستان‌های استان گلستان با دمای سطح زمین با استفاده از شش سنجه سیمای سرزمین تعداد لکه، شاخص بزرگ­ترین لکه، شاخص شکل، نزدیک­ترین فاصله اقلیدسی، تجمع و کوهژن مورد بررسی قرار می‌دهد. انتخاب سنجه­ها باید براساس معیارهایی مانند استقلال بین سنجه­ها باشد. بررسی آماری همبستگی بین سنجه­ها نشان داد که همبستگی بین آن­ها وجود ندارد. سنجه‌های سیمای سرزمین با استفاده از نرم­افزار Fragstats استخراج شد. نتایج تحلیل سیمای سرزمین نیز نشان داد که شهرستان گرگان دارای بالاترین ساختار همگن و شهرستان مراوه­تپه دارای نامناسب­ترین ساختار مناطق انسان­ساخت است. مطالعات علم بوم­شناسی سیمای سرزمین بر اهمیت ساختار مکانی بر فرآیندهای بوم­شناختی استوار است. به همین منظور، ارتباط آماری بین ساختار و دمای سطح زمین با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون بررسی شد. اطلاعات دمای سطح زمین نیز با از داده­های سنجنده مادیس استخراج گردید. نتایج نشان داد که بین سنجه ساختار شکلی و دمای سطح زمین ارتباط معناداری وجود دارد. مناطق انسان­ساخت که دارای ساختار شکلی پیچیده­تری هستند و دمای سطح زمین در این مناطق نسبت به سایر مناطق بیش‌تر می‌باشد.